afb. L.M. Tangel
Stadskantoor
architect: P.H. van Kessel
bouwjaar: 1936
locatie: Achter het Stadhuis 3-7
status: gesloopt
Rijksmonument
Stadskantoor, Achter het Stadhuis 3-7
InleidingHet stadskantoor is in 1936 gebouwd naar een ontwerp van de stadsarchitect P.H. van Kessel in een aan de Amsterdamse School verwante Expressionistische bouwstijl met Traditionalistische elementen. Het maakt onderdeel uit van het stadhuiscomplex, dat is samengesteld uit gebouwen uit verschillende perioden. Het ligt in het centrum van de stad en vormt met zijn afgeronde hoekoplossing in de stedenbouwkundige context de pendant van het eveneens voor rijksbescherming voorgedragen pand van het grootwinkelbedrijf Vroom en Dreesmann, dat ook een afgeronde achtergevel heeft. De gevel van het stadskantoor vormt een geheel met die van het aangrenzende pand (op de hoek met de Ridderstraat), dat eveneens een vergelijkbare hoekoplossing heeft.OmschrijvingHet stadskantoor is gebouwd op rechthoekig grondplan en is drie bouwlagen hoog, gelegen onder schilddak met breed overstek. De schilddaken zijn belegd met leien in Maasdekking. Waar de schilden bij elkaar komen, zijn zinken pirons geplaatst. De hoek bij de ingang van het achtererf van het stadhuis kent een afgeronde gevel. Aan het uiteinde van de zuidgevel wordt de daklijst doorbroken door een viertal topgevels. De westgevel kent bij de aansluiting met het griffiegebouw een driehoekige, torenachtige risaliet die boven de ingang uitkraagt, de daklijst doorsnijdt en eindigt in een schilddak, belegd met leien. In dit schilddak een beglaasde raamstrook, die overgaat in een horizontale raamstrook die op een karakterstieke wijze het leien dakvlak doorbreekt. Op de begane grond waren aanvankelijk de garages ondergebracht. Bij de verbouwing na de oorlog zijn zij verwijderd en is een nieuwe, tufstenen onderpui geplaatst met kunststenen ornamenten. In de rechtgesloten vensters zijn wellicht rond 1960 metalen ramen geplaatst. De raamindelingen van de verdiepingen zijn oorspronkelijk. Op de eerste verdieping omvatten de rechtgesloten vensters een dubbel klapraam onder samengesteld bovenlicht met roedenverdeling. Op de tweede verdieping omvatten de rechtgesloten vensters schuiframen onder bovenlicht met roedenverdeling. De onderdorpels op de verdiepingen zijn van kunststeen, evenals de vierkante ornamenten die in de zuidgevel tussen de onderdorpels zijn geplaatst. Een dakkapel onder ruim overstek loopt over de gehele westzijde en gaat met een ronde hoek over naar de zuidzijde tot aan de topgevels. Het interieur is na de Tweede Wereldoorlog gewijzigd en niet meer in de oorspronkelijke staat.WaarderingHet stadskantoor is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de uitgroei van de stedelijke administratie in het interbellum. Het heeft architectuurhistorische waarde als uiting van een regionale variant van de Expressionistische bouwstijl. Het is kenmerkend voor het oeuvre van de architect Van Kessel als stadsarchitect. Het stadskantoor heeft ensemblewaarde vanwege zijn plaats in de stedenbouwkundige context en als pendant van het pand van het grootwinkelbedrijf Vroom en Dreesmann. Het is een goed voorbeeld van de wijze waarop in het interbellum de bestaande historische stedenbouwkundige context werd aangepast aan eigentijdse inzichten, door het verruimen van de oude rooilijnen. Het pand is zeldzaam vanwege de oorspronkelijke Expressionistische bouwstijl en is als zodanig uitwendig gaaf behouden. |
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2004
Bossche Encyclopedie |